Spór o filozoficzne podstawy XIX-wiecznej psychiatrii polskiej na przykładzie polemiki Henryka Struvego ze środowiskiem lekarskim

Mira Marcinów, Bartłomiej Dobroczyński

Wybitny filozof Henryk Struve w wystąpieniu mającym w swoim czasie ogromny rezonans napominał, aby na chorych psychicznie nie patrzeć ze współczuciem, jak na tych z chorobami organicznymi, lecz „z pogardą lub ironicznem lekceważeniem, na jakie zasługują ograniczoność i przesada pysznego i próżnego”. Wśród słuchających go psychiatrów zdanie to – oraz towarzysząca mu argumentacja – wywołały burzliwą dyskusję, która przetoczyła się przez łamy prasy nie tylko fachowej, ale i popularnej. Dokładniejszy wgląd w kulturowy i merytoryczny kontekst tej dyskusji, ukazuje nader złożony problem z pogranicza psychopatologii i filozofii, który nawet z dzisiejszej perspektywy jawi się jako ze wszech miar pouczający. Na jego przykładzie można prześledzić, jak w szeroko rozumianej polskiej myśli psychologicznej doszło do wyeksplikowania kontrowersji mającej ogromne znaczenie dla rozumienia fundamentalnej zarówno dla psychologii, jak filozofii problematyki sprawstwa i podmiotowości. Co szczególnie interesujące, ramy debaty były wyznaczone przez nader subtelną kwestię genezy oraz natury choroby umysłowej. […]

Słowa kluczowe: Struve · psychiatria

Mira Marcinów — mgr, doktorantka w Instytucie Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zainteresowania naukowe: dzieje polskiej psychopatologii i psychoterapii; filozofia psychiatrii; arteterapia, choreoterapia, psychoterapia.   »  

Bartłomiej Dobroczyński — dr hab., psycholog, nauczyciel akademicki (UJ), badacz irracjonalizmu, eseista. Ornitolog amator oraz admirator muzyki. Autor książek „Ciemna strona psychiki” (1993), „New Age” (1997, także po włosku) oraz wywiadu-rzeki z Jurkiem Owsiakiem. Ostatnio wydał „III Rzeszę Popkultury i inne stany” (Znak).   »  

Pismo założone przez Leszka Kołakowskiego, Bronisława Baczkę i Jana Garewicza ukazuje się nieprzerwanie od 1957 r.

Instytut Filozofii i Socjologii PAN Archiwum Warszawskiej Szkoły Historii Idei Bibliografia Filozofii Polskiej The Interlocutor Wydawnictwo IFiS PAN Polskie Towarzystwo Filozoficzne
© Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej 1957-2010.