Do prawie zupełnie zapomnianych polskich filozofów (i to tych tworzących na początku ubiegłego stulecia) bezsprzecznie należy Jan Wacław Machajski. Przyczyny tego stanu rzeczy należy dopatrywać się w kilku czynnikach.
Pierwszym z nich jest teoretyczne umiejscowienie poglądów Machajskiego w łonie ideologii socjalistycznej z przełomu XIX i XX wieku, co w podejmowanej aktualnie problematyce badawczej (choćby ze względów na poprawność polityczną) nie cieszy się szczególnym zainteresowaniem.
Po drugie, oryginalne zapatrywania Machajskiego w zakresie filozofii społecznej budziły silne kontrowersje pośród wiodących teoretyków socjalizmu początku XX stulecia. Stąd też wynika marginalizacja jego postaci i poglądów wśród jego ówczesnych, co też zaważyło i o dalszych losach teoretycznej spuścizny Machajskiego. To też tłumaczy prawie zupełny brak badawczego zainteresowania nim w latach PRL-u.
Po trzecie, funkcjonująca w koncepcjach Machajskiego (typowego działacza ruchu robotniczego, związkowca) spiskowa teoria dziejów, z diaboliczną rolą inteligencji w procesie dziejowym, także nie przyciąga szczególnie (nie wiadomo dlaczego) badaczy rodzimej myśli społecznej.
Po czwarte, nieprzeciętne losy życiowe Machajskiego spowodowały, że mało publikował on w kraju, za granicą głównie w formie broszurowej, stąd też niewiele jest dostępnych źródeł dotyczących jego filozoficznych poglądów.
Rolą niniejszego tekstu jest przypomnienie w zarysie sylwetki i filozoficznych konstrukcji Jana Wacława Machajskiego.
Słowa kluczowe: Machajski · filozofia społeczna · socjalizm · anarchizm
Pismo założone przez Leszka Kołakowskiego, Bronisława Baczkę i Jana Garewicza ukazuje się nieprzerwanie od 1957 r.