Edmunda Husserla polemika z relatywizmem i sceptycyzmem. Faza wczesna

Janusz Sidorek

Zagrożenie sceptycznymi konsekwencjami relatywizmu było jednym z głównych motywów, które skłoniły Edmunda Husserla do podjęcia polemiki z psychologizmem. Polemika ta wielokrotnie już była omawiana i analizowana, dlatego zamiast szczegółowo rozważać zasadność i wagę poszczególnych wykorzystanych w niej argumentów proponuję raczej skupić się na strukturze argumentacji przedstawionej w Prolegomenach do czystej logiki i zastanowić się, jaką rolę odegrał w niej lekceważony przez niektórych komentatorów wątek apologii epistemologicznego absolutyzmu. Ponieważ absolutyzm ten dla Husserla ściśle wiąże się z koncepcją znaczeń jako idealnych species, w następnym kroku staram się pokazać, że podstawowe rysy tej koncepcji dadzą się odnaleźć już w polemicznych argumentach Prolegomenów. To z kolei zdaje się prowadzić do wniosku, że – wbrew deklaracjom – pod względem systematycznym polemika stoczona przez twórcę fenomenologii z relatywizmem sytuuje się nie przed właściwym przełomem fenomenologicznym, lecz raczej jest jego konsekwencją. Kolejnym krokiem jest pokazanie, jak uświadomienie sobie tego stanu rzeczy prowadzi Husserla wprost do koncepcji redukcji fenomenologicznej.

Słowa kluczowe: Husserl · psychologizm · relatywizm · sceptycyzm · fenomenologia

Janusz Sidorek – dr hab., wykładowca w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie. Zainteresowania badawcze: historia filozofii XIX i XX wieku, fenomenologia. Tłumacz i komentator dzieł Edmunda Husserla i współczesnych niemieckich filozofów.   »  

Pismo założone przez Leszka Kołakowskiego, Bronisława Baczkę i Jana Garewicza ukazuje się nieprzerwanie od 1957 r.

Instytut Filozofii i Socjologii PAN Archiwum Warszawskiej Szkoły Historii Idei Bibliografia Filozofii Polskiej The Interlocutor Wydawnictwo IFiS PAN Polskie Towarzystwo Filozoficzne
© Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej 1957-2010.