Substancja jako funkcja. Krytyczne pojęcie substancjalności i problem syntezy a priori

Przemysław Parszutowicz

Artykuł zarysowuje mocno akcentowaną przez filozofów z neokantowskiej szkoły marburskiej opozycję przypisywanego Arystotelesowi, „rzeczowego”, lub „metafizycznego” znaczenia pojęcia substancji i jej krytycznego znaczenia relacyjnego. Przeciwstawienie to, charakterystyczne zwłaszcza dla wymienionej szkoły i w niej twórczo rozwijane, wychodzi od krytyki Arystotelesa oraz jego pojęcia „substancji jako bytu w sobie”, w której wyniku uzasadnia w odniesieniu do transcendentalizmu Kanta pojęcie „substancji jako funkcji” – jako jednej z apriorycznych zasad poznania syntetycznego. W szkole marburskiej historia rozwoju tych dwóch znaczeń przyjmuje postać historii rozwoju dwóch przeciwstawnych kierunków myśli: filozofii dogmatycznej – opartej na pierwszym z nich, i krytycznej – opartej na znaczeniu drugim.

text-align: center;„>*

Słowa kluczowe: substancja · synteza a priori · Kant · Arystoteles · szkoła marburska · Cassirer

Przemysław Parszutowicz — dr hab., Profesor w Zakładzie Filozofii Nowożytnej i Współczesnej IFiS PAN oraz w Katedrze Filozofii i Metodologii Nauk Politechniki Gdańskiej. Zajmuje się historią i teorią transcendentalizmu. Tłumacz pism Kanta i Cassirera. Autor ksiażek: Filozofia jako krytyka poznania. Wprowadzenie do transcendentalizmu Ernsta Cassirera (Warszawa 2013); Fenomenologia form symbolicznych. Podstawowe pojecia i inspiracje „późnej” filozofii Ernsta Cassirera (Warszawa 2013).   »  

Pismo założone przez Leszka Kołakowskiego, Bronisława Baczkę i Jana Garewicza ukazuje się nieprzerwanie od 1957 r.

Instytut Filozofii i Socjologii PAN Archiwum Warszawskiej Szkoły Historii Idei Bibliografia Filozofii Polskiej The Interlocutor Wydawnictwo IFiS PAN Polskie Towarzystwo Filozoficzne
© Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej 1957-2010.