Koncepcja społeczeństwa w ujęciu José Ortegi y Gasseta

Dorota Leszczyna

Celem artykułu jest analiza pojęcia społeczeństwa u José Ortegi y Gasseta, które było przedmiotem wielu różnych, często kontrowersyjnych interpretacji. Ma on pokazać, że Ortega nie był ani elitarystą, ani konserwatystą, ani socjalistą, lecz definiował społeczeństwo jako dynamiczną syntezę masy i mniejszości, przypisując obu tym grupom istotną, choć odmienną, funkcję społeczną. Nie był on także, co często mu się imputuje, krytykiem demokracji, którą utożsamiał z ustrojem opartym na zasadach liberalnych i szacunku wobec prawa. Krytykował natomiast hiperdemokrację, tj. dyktaturę większości, związaną ze zjawiskiem „buntu mas”, czyli przejęciem przez masy pełni władzy publicznej, co skutkuje głęboką dekadencją zachodniej cywilizacji i kultury. Jedyny ratunek ich ocalenia widział w zjednoczeniu Europy i przezwyciężeniu archaicznej formuły małych, zamkniętych państw narodowych.

63-07-Leszczyna

Słowa kluczowe: Ortega · społeczeństwo · liberalizm · demokracja · masa · mniejszość · Europa · zjednoczenie · cywilizacja · kultura · życie

Pismo założone przez Leszka Kołakowskiego, Bronisława Baczkę i Jana Garewicza ukazuje się nieprzerwanie od 1957 r.

Instytut Filozofii i Socjologii PAN Archiwum Warszawskiej Szkoły Historii Idei Bibliografia Filozofii Polskiej The Interlocutor Wydawnictwo IFiS PAN Polskie Towarzystwo Filozoficzne
© Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej 1957-2010.